پایگاه اطلاع رسانی بصیرت - اسوه زهد و فقاهت

یاد استاد

« به مناسبت اولین سالگرد اسوه زهد و پارسایی حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا علی فلسفی (ره) »

***

کسی که روی تودیده حال من داند

که هرکه دل به توپرداخت صبرنتواند

هرآفریده که چشمش به آن جمال افتاد

دلش ببخشد و بر جانش آفرین خواند

***

یک سال از فراق و دوری مردی از تبار نیکان می گذرد ، مردی که بیش از نیم قرن عمر شریف خود را در راه خدمت به دین و علم و دانش سپری کرد . چشم ها غرق در دریای خون و چه مصیبتی بالاتر و غمگینانه تر از ، ازدست دادن عالمی که در زمان حیاتش همچون نگینی در میان عالم می درخشید ، مردی که الگوی تقوا ، تواضع ، علم و ادب ، ساده زیستی و اسوه و نمونه بارز اخلاق و معنویت بود . چه سخت است برای مردم مشهد گذراندن روز ها و شبها بدون حضور این یار سفر کرده ، مسجد شهر به خود می بالید به خاطر وجود این مرد الهی که صبح و شام با حضور درآن و اقامه جماعت ، همه را غرق در نعمت و رحمت بی کران الهی می کرد ( هیهات ان یات الزمان بمثله ، ان الزمان بمثله عقیم )

حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا علی فلسفی تنکابلی فرزند حاج شیخ محمدرضا تنکابنی نمونه و اسوه زهد و تقوا و علم و فقاهت که عمر پر برکت خود را در نشر معارف اهل بیت (ع) و تربیت شاگردان سپری کرد ، درسال 1299 هجری شمسی مطابق با 1399 هجری قمری در تهران به دنیا آمد .

ایشان دروس مقدمات و سطح حوزه را در تهران و در محضر پدر دانشمند و برادر بزرگوارشان حاج ابوالقاسم ، طی کردند و در سال 1324 شمسی برای تکمیل دروس حوزه به نجف اشرف و آستان مقدس امیرالمومنین مهاجرت کردند و بیش از 16 سال از محضر بزرگانی چون مرحوم آیت الله العظمی شیخ محمد علی کاظمینی ، آیت الله العظمی حاج شیخ ابوالحسن اصفهانی ، آیت الله العظمی حاج سید محمود شاهرودی و آیت الله العظمی خوئی کسب علم نموده و به مقام والای اجتهاد نایل آمدند به طوری که ایشان از اولین کسانی بودند که آیت الله العظمی خوئی اجازه اجتهاد ایشان را نیز با خط خود نوشتند .

آیت الله العظمی فلسفی در نجف اشرف در کنار کسب فیض از علمای بزرگ خود به تدریس دروس عالی سطح مخصوصا کفایه الاصول مشغول بودند . تبیین مطالب توسط ایشان به قدری دقیق و روان بوده که درس ایشان جزء بهترین دروس کفایه آن وقت محسوب گردیده است .

حضرت آیت الله العظمی فلسفی در سال 1350 شمسی به دعوت مرحوم حضرت آیت الله العظمی حاج سید محمد هادی میلانی با هجرت خود به مشهد مقدس جان دوباره ای به این حوزه بخشیدند و در جوار حرم حضرت ثامن الحجج (ع) رحل اقامت افکنده و به تدریس خارج فقه و اصول پرداختند که تربیت بیش از صدها عالم و دانشمند ثمره بیش از سی و پنج سال تلاش علمی و عملی ایشان است . وی در کنار برخورداری از کرسی تدریس هرگز ارتباطش را با توده مردم رها نکرد و دعوت جمعی از مومنان شهر را برای حضور در مسجد شهدا پذیرفت و با مردم ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ برقرار نمود و به تدریس معارف و مباحث اخلاقی پرداخت .

آن عالم ربانی آنچه در بحث های اخلاقی مطرح می فرمود خود بیش از همه بدان عامل بود . هر گاه سخن می گفت تنها مرجع آن قرآن ، حدیث و معارف اهل بیت (ع) بود .

ساده زیستی و پرهیز از تعلقات دنیوی مرحوم آیت الله العظمی فلسفی (ره) زبانزد خاص و عام بود ، به خصوص که در مقابل تقاضای مصرانه علما برای قبول مرجعیت همیشه خودداری می نمود . رفتار ایشان آنچنان متواضعانه بود که گویی توجهی به خود نداشت ، تا مطلبی از ایشان خواسته نمی شد حرف نمی زد ، در جلسات درس با صبر و حوصله فراوان به اشکالات طلاب پاسخ می داد و هر کسی که خدمت ایشان می رسید و سوالی داشت با خوشرویی و گشاده رویی آقا مواجه می شد . هرگاه لب به سخن می گشود براستی که سخنانش قابل استفاده بود و چون سخن او از دل بر می آمد تاثیر عمیقی بر مخاطبین داشت .

کارهای شخصی و روزمره زندگی را خودش انجام می داد و تواضع و فروتنی از نشانه های بارز اخلاقی ایشان بود .

این عالم بزرگوار در کنار فعالیت های علمی و درس های اعتقادی و اخلاقی از همان ابتدا در کنار سایر علمای وقت تهران جزء حامیان انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام راحل بود ، بطوریکه نام و امضای ایشان در اعلامیه های سال 42 در کتاب اسناد سیاسی 40 گواه صدق حمایت ایشان است و نمونه دیگر این حضور را می توان در ایام شکوفاشدن جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) دید ؛ آنگاه که حوزه درس او نیز همانند دیگر کانون های تحصیلی در اعتراض به حکومت ستم شاهی تعطیل شد و خود نیز با مشارکت در امضای اطلاعیه هایی که از جانب علمای مشهد صادر می شد ، مردم را به حضور گسترده در راهپیمایی ها فرا می خواند و همراه دیگر عالمان آگاه شهر پیشاپیش مردم در همبستگی با شور انقلابی ملت مسلمان ایران شرکت می نمود .

با ورود حضرت امام خمینی (ره) به ایران ، در روز پانزده بهمن سال 1357 همراه با گروهی از علمای مشهد ، از جمله مرحوم آیت الله میرزا حسنعلی مروارید و آیت الله سید عزالدین حسینی زنجانی ، برای خیرمقدم گویی به رهبر انقلاب راهی تهران شد .

در دوازدهم مرداد سال 1358 شمسی در انتخابات نخستین مجلس خبرگان که به منظور تدوین قانون اساسی جمهوری نوپای اسلامی ایران تشکیل شد ، در پی پافشاری گروهی از خیر اندیشان و به انتخاب مردم همراه با جمعی از خبرگان شهر از جمله مرحوم آیت الله حاج شیخ ابوالحسن شیرازی و مرحوم آیت الله حاج میرزا جواد آقا تهرانی به این مجلس راه یافت تا آموخته ها و یافته های خود را در صحنه عمل به کار گیرد و در تحکیم بنیان های نظام دینی کشور سهیم باشد .

ارادتش به خاندان عصمت و طهارت او را به آستان مقدس امام هشتم کشانده بود و سبب شد تا ایشان 3 دهه در جوار مرقد پاک حضرت ثامن الحجج (ع) زندگی کند . هر سال در ایام سوگواری شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) محفل عزایی در منزل خویش برپا می کرد و در روز شهادت آن بانوی یگانه ، پیشاپیش هیأت های عزاداری رهسپار حرم مطهر می شد و اشک ماتم می ریخت . گذراندن این ایام بدون حضور ایشان چه سخت و دردناک است بر مردم شریف مشهد و علما و فضلای حوزه که از تاسوعای حسینی سال گذشته در فقدان این عالم ربانی و عارف ، اشک می ریزند .

شاید همین ارادت بی پایانش به خاندان امامت بود که درگذشت جانکاهش نیز هنگامی رخ داد که هنوز غبار سوگواری در تاسوعای محرم از سر و روی عزاداران حسینی سترده نشده بود و هنوز سرشک اندوه مصائب حضرت ابوالفضل العباس (ع) در دیده عاشقان مانده بود و خبر جانسوز ارتحالش زمانی در شهر پیچید که هنوز غم سترگ شهادت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در پیش رو بود .

این گونه بود که پس از 85 سال زندگی ، مقارن اذان ظهر روز تاسوعای سال 1427 هجری قمری برابر با 19 بهمن 1384 هجری شمسی قلب استاد از تپش ایستاد و قلب شهر نیز دمی به خود لرزید .

پیکر این عالم ربانی یک شبانه روز در منزل آن بزرگوار مورد وداع طلاب ، علما و مردم شهر قرار گرفت و در روز جمعه 21 بهمن از مسجد شهدا به سمت حرم مطهر امام رضا (ع) تشییع شد و در جوار بارگاه رضوی در رواق دارالسرور در کنار حضرت آیت الله مروارید آرام گرفت و دوست و همراه همیشگی سال های اقامتش در مشهد پیوست .

عالمی که هرگز دنیا او را فریفته خود نکرد ، با فروتنی زیست و با عزت و سرافرازی از دنیا خداحافظی کرد و جمعی را در سوگ خویش ماتم زده و گریان کرد .

عاش سعیدا و مات سعیدا

علیرضا نوروزی – مشهد مقدس

آیت الله سیدان :

آیت الله العظمی فلسفی رکن رکین حوزه علمیه مشهد به شمار می رفت ...

اعضا پایگاه اطلاع رسانی بصیرت در تجلیل از شخصیت علمی اخلاقی آیت الله العظمی فلسفی با آیت الله سید جعفر سیدان دیدار و در وصف شخصیت آن عالم وارسته به گفتگو پرداختند .

آیت الله سیدان نیز در سخنان خود آیت الله فلسفی را از لحاظ خصوصیات علمی اینطور معرفی نمودند :

ایشان از لحاظ علمی از شخصیت های طراز اول حوزه علمیه بوده و در طول تحصیل همواره مورد توجه اساتید خود بوده اند . ایشان نیز از اساتید مبرز در حوزه علمیه نجف بودند بطوریکه دروس ایشان از پرجمعیت ترین دروس حوزه علمیه نجف بشمار می رفت .

ایشان در ادامه مصاحبه تواضع ، خیرخواهی و دور بودن از رذایل اخلاقی را از خصوصیات مهم اخلاقی آیت الله فلسفی عنوان کردند .

همچنین ایشان آیت الله فلسفی را موفق در تبیین مسائل علمی معرفی کردند که خوش بیانی ایشان در تدریس کم نظیر بوده است بطوریکه ایشان رکن رکین حوزه علمیه مشهد به شمار می رفتند .

آیت الله سیدان نیز در ادامه آیت الله فلسفی را از ارکان اصلی مبارزات انقلابی در برخورد با رژیم شاهنشاهی و بعد از آن بیان نمودند که امضای ایشان در نامه های آن دوره گواه این مطلب است .

آیت الله سید جعفر سیدان در سخنان خود آیت الله میرزا علی فلسفی را اسوه فقاهت و ساده زیستی معرفی کرد و فقدان این فقید سعید را ضایعه‌ای جبران ناپذیر برای حوزه های علمیه بیان نمود.
وی این فقیه وارسته را متبحر در مسائل اسلامی گوناگون معرفی نمود و افزود: دو ویژگی مهمی که این بزرگوار همیشه در کارهایش مد نظر داشت، رضای خداوند و مفید بودن کار هایش بود.
استاد حوزه علمیه مشهد، از آیت الله فلسفی به عنوان پیروز در غلبه با نفس یاد کرد و اظهار داشت: ویژگی مهم این عالم ربانی تواضع، فروتنی و دوری از شهرت بود.

***

او هرگز موعظه نمی کرد ...

حجت الاسلام محمد فلسفی، فرزند آیت الله فلسفی درباره کلاس‌های درس پدر بزرگوارش اظهار می‌دارد: ایشان با وجود مقام بالای علمی پیوسته در صدد علم‌آموزی بود به طوری که به مطالعه دروس، قبل از حضور در کلاس درس بسیار مفید بود و هیچ‌گاه یادم نمی‌آید که بدون مطالعه، سرکلاس حاضر شده باشد، حتی گاهی ساعت‌های طولانی وقت صرف می‌کرد و با دقت زیاد مسایل را بررسی می‌نمود.
وی می‌افزاید: نکته قابل توجه در نحوه تدریس ایشان بیان روان‌شان بود به طوری که ما طلاب سر کلاس تصور می‌کردیم، همه مطالب را متوجه شده و دیگر چیزی برای یادگیری باقی نمانده است، اما وقتی به کتاب مراجع می‌کردیم، در می‌یافتیم که استاد سخت‌ترین مسایل را با بیانی روان برای ما بازگو کرده و در واقع سحر کلام ایشان ما را تحت تأثیر قرار داده است. وی در ادامه می‌گوید: یکی دیگر از وجوه مثبت ایشان صبر و حوصله زیادشان بود به عنوان مثال اگر ضمن تدریس ایشان، برای طلاب شبهاتی به وجود می‌آمد، بدون تعرض و با حوصله زیاد به سؤوالات پاسخ می‌داد و کلاس‌های فقه ایشان تا هنگام فوتشان هم‌چنان دایر بود و مشتاقان فراوانی داشت هر چند این اواخر به دلیل ضعف جسمی کلاس‌های اصول را برگزار نمی‌کرد.
وی در پاسخ به این سؤوال که چرا آیت‌الله فلسفی (ره) با وجود مقام بالای علمی و هم‌چنین تقاضای مصرانه علما، مرجعیت را نپذیرفت اظهار می‌دارد: مرجعیت ظرافت و مسایل خاص خودش را دارد به عنوان مثال یکی از لوازم مرجعیت مسأله صرف وجوه مالی مردم است و ایشان به دلیل احتیاط‌هایی که داشت، از قبول این مسؤولیت خطیر خودداری کردو از سوی دیگر ایشان معتقد بود که در حد کفایت افراد واجب الشرایط برای مرجعیت شیعه هستند و در شرایط فعلی تدریس و پرورش طلاب اهمیت بیشتری دارد.
بی تکلف و دوست‌داشتنی ...
حجت الاسلام محمد فلسفی، درباره شخصیت و سلوک رفتاری پدر بزرگوارش اظهار می‌دارد: پدرم انسانی بسیار آرام، بی‌تکلف و دوست‌داشتنی بود و هیچ‌گاه چیزی را به خانواده‌اش تحمیل نمی‌کرد و در واقع نیازی به امر و نهی از طرف ایشان نبود، زیرا سلوک رفتاری و برخوردهای بسیار محترمانه ایشان با همسر و فرزندانش به نحوی بود که ما خودمان می‌فهمیدیم باید چطور رفتار کنیم.
ایشان در کارهای منزل هم همین‌طور بود و تا جایی که می‌توانست خودش کارهایش را انجام می‌داد.
حتی گاهی که ما می‌خواستیم کاری برای وی انجام دهیم، مخالفت می‌کرد و به طور کلی روش زندگی ایشان به گونه‌ای دیگر بود.
وی با اشاره به اینکه دقت آیت الله فلسفی در مسایل شرعی بسیار زیاد بود ادامه داد: در مورد مصرف وجوهات هم همین طور بود زیرا ایشان از سوی مراجع مختلفی مثل امام خمینی (ره)، آیت الله خویی، آقا سید عبدالله شیرازی، آیت‌الله شاهرودی و آیت الله حکیم اجازه صرف وجوهات و از سوی مرحوم حاج آقا بزرگ تهرانی اجازه نقل حدیث داشت ولی در عین حال پس از فوت هر یک از این مراجع دیگر وجوهاتشان را قبول نمی‌کرد و حتی به اصرار خیلی از افراد که می‌خواستند وجوهاتشان را به ایشان بدهند توجهی نمی‌کرد و می‌گفت: خلاف احتیاط است و هر کس باید به مرجع خودش رجوع کند.
وی می‌افزاید: یکی دیگر از ویژگی‌های ایشان عبادت و شب‌زنده‌داری فراوان بود به طوری که به خواندن نماز شب، زیارت عاشورا و اذکار مختلف بسیار مقید بود.

یکی از ویژگی‌های بارز اخلاقی آیت الله فلسفی، مردم دوستی ایشان بود که بدین وسیله افراد زیادی را به سوی خود جلب کرده بود.
حجت الاسلام محمد فلسفی نیز در همین زمینه می‌گوید : پدرم تمایل عجیبی برای رسیدگی به مشکلات مردم و هدایت آنها داشت و اگر متوجه می‌شد که کسی در مسیر زندگی به بیراهه می‌رود خیلی نگران می‌شد و سعی می‌کرد آن فرد را به راه راست هدایت کند.
وی اضافه می‌کند: گاهی اوقات مردم، بد هنگام و وقتی که پدرم در حال استراحت بود با ایشان تماس گرفته و راهنمایی می‌خواستند و ایشان هم با کمال میل به سؤوالاتشان پاسخ می‌داد و حتی با وجود ضعف جسمی، 1 تا 5/1 ساعت پس از نماز در مسجد می‌نشست و به مشکلات مردم رسیدگی می‌نمود و کلامش به حدی نافذ و مؤثر بود که گاهی حرف‌های عادی وی مردم را بسیار تحت تأثیر قرار می‌داد تا جایی که به گریه می‌افتادند، تأثیر کلامشان هم بیشتر به این دلیل بودکه زیاد اهل موعظه نبود بلکه چیزهایی را برای مردم بیان می‌کرد که واقعاً به آن رسیده بود .

نوشته مرحوم استاد علی دوانی به یاد مرحوم آیت الله العظمی حاج میرزاعلی فلسفی (ره)

در سال 1326 شمسی که در نجف اشرف مشغول تحصیل علوم دینی بودم، از جمله استادان سطح ما آقا میرزاعلی آقا فلسفی برادر کوچک سخنور نامی مرحوم آقای فلسفی بود. حجره آن مرحوم در طبقه بالای مدرسه سید بود که بهترین مدارس نجف به شمار می آمد. من هم در همان مدرسه حجره داشتم .
آقا میرزا علی آقا فلسفی با آقا شیخ ابوالقاسم تهرانی (دکتر ابوالقاسم گرجی امروز) همدرس و دوست صمیمی، بود. ایشان هم در طبقه پایین حجره داشتند و هر دو از افاضل شاگردان مرحوم آیت الله العظمی خوئی بودند که درس خارج آن مرحوم در نجف اول بود.
وقار و متانت و جاذبه ظاهری و اخلاقی آقا میرزا علی فلسفی، به تنهایی کافی بود که من به درس ایشان بروم تا چه رسد که خیلی فصیح و آرام هم درس می گفت. واقعاً او یک روحانی نمونه و از آنها بود که گفته اند با کسانی مجالست کنید که دیدن آنها شما را به یاد خدا بیندازد (جالسوا مع من یذکرکم الله رؤیته).
آنچه را بعدها که به کشور برگشتم و برادر بزرگوارش مرحوم آقای فلسفی در کتابهای علمی و تربیتیش (کودک و جوان) می دیدم، حالت ایشان آن موقع در نجف برایم تداعی می شد و پیدا بود که آقا میرزا علی آقا از تعلیم و تربیت خاص اخلاقی و خانوادگی برخوردار است و با بسیاری از فضلا و علما تفاوت داشت.
پدر ایشان مرحوم آیت الله حاج شیخ محمدرضا تنکابنی فقیه و فیلسوف و از علمای طراز اول تهران بود. برادر بزرگشان مرحوم حاج میرزا ابوالقاسم که او نیز از علمای محترم تهران بود و گاهی که در منزل مرحوم فلسفی می دیدیم و بحثی فقهی پیش می آمد، مرحوم آقای فلسفی برای اطمینان خاطر از او سؤال می کرد.
در یک کلام تعلیم و تربیت اسلامی را من در این خانواده- پدر و هر سه فرزند آن مرحوم بالعیان می دیدم، و بارها به زبان می آوردم.
مرحوم آقا میرزا علی آقا در سال 1300 شمسی در تهران متولد شد، و در سال 1324 که مقدمات و سطح را خوانده بود برای تکمیل معلومات و دروس خارج فقه و اصول فقهای نجف به آن شهر مقدس رفت، و چنان که گفتم آنچه به یاد دارم مربوط به وقتی است که به درس مرحوم آیت الله خوئی می رفت.
حاج میرزا علی آقا ده سال در نجف اشرف اقامت داشت و ادامه تحصیل می داد. از مرحوم آقای فلسفی شنیدم که آیت الله خوئی در میان صدها شاگرد فاضل خود فقط به ایشان و یک نفر دیگر اجازه اجتهاد داده بود!
آن مرحوم پس از بازگشت به کشور به مدت ده سال در مسجد لرزاده تهران اقامه جماعت داشت. آن گاه عازم مشهد مقدس می شود و مدت 38 سال هم در جوار حضرت امام رضا علیه السلام اقامت می کند. ایشان در آنجا اشتغال به تدریس خارج فقه و اصول داشته است. درس ایشان در مشهد اول بوده و حدود 800 نفر از فضلا در آن شرکت داشته اند.
وقتی زندگی نامه مرحوم آقای فلسفی را تنظیم و تدوین می کردم دیدم ایشان از برادرانشان حاج میرزا ابوالقاسم و حاج میرزا علی آقا نامی نبرده و یادی نکرده اند. گفتم آقا! چرا ازا ین دو بزرگوار یاد نکرده اید. گفت لازم است؟ گفتم حتماً، مخصوصاً حاج میرزا علی آقا که امروز فقیهی بزرگ و باید او را از مراجع تقلید دانست. مرحوم آقای فلسفی گفت بعد از وفات مرحوم آیت الله اراکی جمعی از بازاریان تهران به مشهد رفتند و با اصرار از ایشان خواستند رساله شان را چاپ کنند که هم از ایشان تقلید نمایند و در امر تقلید دغدغه ای نداشته باشند، ولی ایشان قبول نکرد و فقط اکتفا به تدریس داشت.
به طوری که شنیدم آن مرحوم برای خرید لوازم خانه حتی نان و گوشت و سبزی و غیره خود می رفته، و در صف خرید نان می ایستاده، و چون به ایشان می گفتند مناسب شما نیست، می گفته اند، مگر من نمی خواهم غذا بخورم؟ پس خودم هم آن را خریده و آماده می کنم. بارها به خانه ایشان زنگ می زنند و می گویند ما خادمی می آوریم که کار خانه را انجام دهد تا حضرت آیت الله خود به خرید نروند، ولی ایشان نمی پذیرند.
می توانم بگویم حتی یک نفر از آن آیت بزرگ الهی خاطره تلخی نداشته و ندارد، جز نیکی و استفاده های علمی و اخلاقی که همین نیز به وسیله صدها نفر از شاگردان فاضلش برای او خواهد ماند. مرحوم آیت الله فلسفی سرانجام در روز تاسوعا (19 بهمن) در مشهد مقدس به لقاءالله پیوست و با تشییع باشکوهی در دارالسیاده مدفون گردید.
والسلام علیه یوم ولد و یوم ممات و یوم یبعث من حیا

استاد علی دوانی - حوزه علمیه قم

***

امام جمعه مشهد :

آیت‌الله فلسفی شخصیتی جامع و انسان‌ساز بود ...

امام جمعه مشهد در آیین بزرگداشت آیت الله العظمی فلسفی از سوی تولیت آستان قدس رضوی ، با اشاره شایستگی‌های علمی و اخلاقی این عالم وارسته گفت: آیت‌الله فلسفی شخصیتی جامع و انسان‌ساز بود و حوزه علمیه هم اینک در فقدان این شخصیت محوری رنج می‌برد.
حجت‌الاسلام و المسلمین سید احمد علم‌الهدی افزود: منطق قرآن دستگاه سازنده انسان و ملاک کرامت بشر را حقیقت خاصی معرفی می‌کند که کمتر مورد توجه اندیشمندان و متفکران قرار گرفته است.
وی گفت: خداوند حقایق هستی را به انسان آموخت و با این قدرت است که انسان‌ها می‌توانند سازندگی داشته باشند و کار خدایی خود را به نحو احسن انجام دهند.
او افزود: در بین انسان‌ها آن شخصیتی در مراتب بالاتر قرار می‌گیرد که قدرت انسان‌سازی داشته باشد و سازندگی داشته باشد زیرا ملاک و معیار خلیفه اللهی قدرت سازندگی و نتیجه آن یعنی انسان‌سازی است.
وی ادامه داد: این انسان‌سازی می‌تواند با تعلیم و آموزش به انسان‌های دیگر، انسان‌هایی با فضیلت تربیت کند تا با خودسازی به مراتبی برسند که فرشته‌ها بر آنان سجده کنند.
او گفت: آیت الله فلسفی از اساتید بزرگی بود که از ملاک و معیار سازندگی به عنوان افضل و اشرف برخوردار بود. او شخصیت سازنده‌ای بود که مدت ‪ ۳۵سال در گوشه‌ای از شهر با حوصله فراوان انسانها را در عرصه تعلیم و تربیت پرورش و به جامعه تحویل داد.
وی مهم‌ترین و جامع‌ترین ویژگی مرحوم آیت‌الله فلسفی را جامعیت شخصیت وی دانست و گفت: ایشان اندیشمندی روشن نگر، عالمی با تقوا و انسانی با توان سازندگی و تاثیرگذاری بسیار بود.
او بیان شیوا، تسلط کامل به درس، قدرت علمی برای ارایه مطالب در کنار زهد و تقوا را از ویژگی‌های ممتاز آن مرحوم برشمرد و افزود: این ویژگی‌ها باعث می‌شد تا بیش از ‪ ۴۰۰طلبه پای درس ایشان حضور یافته و محو بیاناتش شوند.
وی آیت‌الله فلسفی را احیاگر حوزه علمیه مشهد در دوران رژیم منحوس پهلوی خواند و گفت: در سال‌های آخر عمر آیت‌الله میلانی درس خارج حوزه مشهد به دلیل فقدان استاد در آستانه تعطیلی بود ولی آیت‌الله فلسفی با هجرت خود از تهران به مشهد جان دوباره‌ای به این حوزه بخشید و کار را با جدیت دنبال کرد.
حجت الاسلام والمسلمین علم‌الهدی به نقش‌آفرینی آیت‌الله فلسفی در شکستن خفقان حکومت پهلوی اشاره کرد و گفت: آن روزی‌ که سلطه فرهنگی رژیم شاه می‌رفت تا حوزه‌های علمیه سراسر کشور را فراگیرد آیت‌الله فلسفی در درس خارج خود سخنانی پرمحتوا ایراد کرد و سخنان ایشان آن‌قدر تاثیرگذار بود که برای همیشه اذهان طلاب را بیدار کرد و شاه هیچوقت به هدف شوم خود در حوزه علمیه مشهد نرسید.
امام جمعه مشهد افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز آیت‌الله فلسفی با همه قدرت و توان در عرصه سیاست و انقلاب حاضر شد و به خصوص در تدوین و تصویب قانون اساسی نقش موثری داشت.
وی با اشاره به‌ تعطیلی پانزده روزه حوزه علمیه خراسان گفت: حوزه علمیه به زودی در حالی فعالیت خود را آغاز می‌کند که از فقدان این شخصیت محوری رنج می‌برد.

***

برگزاری مراسم ترحیم آیت الله العظمی فلسفی از سوی مقام معظم رهبری در حرم مطهر رضوی

به مناسبت درگذشت آیة ا... میرزاعلی فلسفی، مجلس ترحیمی از سوی مقام معظم رهبری در مسجد جامع گوهرشاد حرم مطهر حضرت رضا(ع) برگزار شد .
دراین مراسم حجة الاسلام و المسلمین راشد یزدی با تجلیل از مقام آیة ا... میرزاعلی فلسفی گفت: وجود روحانیت، از نعمتهای بزرگی است که خداوند به انسانها عنایت کرده و نقشی که روحانیت در جامعه ایفا می کند همان نقش انبیای الهی است.
وی افزود: روحانیت مانند انبیا بر چهار رکن اساسی "علم، زهد، ایستادن در مقابل زورگویان و ستمگران و اتصال به توده مردم" تکیه دارد و بر مبنای این چهار رکن همیشه موفق و سربلند بوده است.
حجة الاسلام و المسلمین راشد یزدی به توضیح این ارکان پرداخت و گفت: اسلام دین علم است و اولین آیاتی که بر قلب پیامبر نازل شد، درباره خواندن و قلم بود.
وی از زهد به عنوان مرهم زخم مردم نام برد و اظهار داشت: مردم به روحانیت اقتدا می کنند و اگر زندگی آنان عارفانه و زاهدانه است به خاطر این است که پیرو حضرت علی(ع) هستند.
راشد یزدی در مورد رکن چهارم اظهار داشت: روحانیت یعنی از مردم، با مردم، برای مردم و همراه مردم بودن و اگر کسی گمان کند که این انقلاب از بین خواهد رفت، به سختی دچار توهم شده است.
وی افزود: این انقلاب در جان مردم نفوذ کرده و سرمایه اش خون مردم است.
حجة الاسلام و المسلمین راشد یزدی درباره شخصیت آیة ا... فلسفی گفت: ایشان انسان بسیار برجسته و مدرسی بزرگ بود که اکنون کرسی درس او خالی است.
وی افزود: کسانی که پای درس این عالم ربانی زانو می زدند، خود اکنون از بزرگان دین هستند و ایشان شاگرد بحق مکتب امام صادق(ع) بود.
به گزارش خبرنگار ما در این مراسم آیة ا... واعظ طبسی نماینده ولی فقیه در خراسان و تولیت آستان قدس رضوی، حجة الاسلام و المسلمین محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، حجة الاسلام و المسلمین علم الهدی امام جمعه مشهد، جمعی از آیات عظام، استاندار، مسؤولین خراسان رضوی، طلاب و دانشجویان علوم دینی و زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی حضور داشتند.
همچنین به گزارش خبرنگاران ما مراسم سوگواری و ترحیم آیة ا... میرزا علی فلسفی در شهرهای درود و بجستان برگزار گردید که در این مراسم نیز در خصوص شخصیت و جایگاه دینی و علمی آن عالم فقید سخنانی ایراد شد.

پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت رحلت آیت‌الله فلسفی

در پی رحلت فقیه پرهیزگار، مرحوم آیت‌الله آقای حاج میرزا علی آقای فلسفی طاب ثراه، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی پیام تسلیتی صادر کردند.

متن این پیام به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
رحلت فقیه پرهیزگار مرحوم مغفور آیت‌الله آقای حاج میرزا علی آقای فلسفی طاب ثراه را به علمای اعلام و فضلا و طلاب حوزه‌ی علمیه و همه‌ی مردم مومن و وفادار مشهد مقدس به خصوص به خانواده‌ی معزز و فرزندان مکرم و دیگر بازماندگان و ارادتمندان آن عالم گرانقدر تسلیت عرض می‌کنم و درجات عالیه‌ی اخروی و پاداش خدمات علمی و دینی ایشان در نزد خداوند متعال را مسالت می‌نمایم.
سید علی خامنه‌ای
‌٢2 / بهمن / ‌١٣٨٤

حضرت آیت الله فاضل لنکرانی :

آیت الله میرزا علی فلسفی، تربیت یافته حوزه نجف و استاد حوزه علمیه مشهد بود ...

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بصیرت ، حضرت آیت الله محمد فاضل لنکرانی با ابراز تأسف و تأثر از درگذشت این عالم ربانی، وی را یکی از مردان بزرگ تربیت یافته حوزه مقدسه نجف اشرف و از شاگردان برجسته حضرت آیت الله خویی (ره) دانست و افزود: (وی) بعد از مراجعت به ایران در جوار مقدس امام هشتم و با استضائه از انوار مقدس این امام بزرگ به تدریس و تربیت فضلا و بزرگان همت گماشت.
استاد دروس خارج حوزه علمیه قم، در ادامه افزود: اینجانب این مصیبت را در درجه اول به مقام والای حضرت بقیه الله الاعظم (عج) تسلیت عرض نموده و در مرتبه بعد به حوزه‌های علمیه و علما و بزرگان خصوصاً حوزه مقدسه مشهد و بازماندگان و فرزندان و بالاخص جناب مستطاب حجت الاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ محمد فلسفی (دامت افاضاته) که از خداوند مسألت می‌نمایم که در آینده نزدیک، ایشان بتواند تا حدی این ضایعه را جبران نمایند.
این مرجع تقلید در پایان اضافه کرد: ارتحال چنین شخصی در شرائط فعلی هم از جهت فقدان و از دست دادن آنان موجب تأثر است و هم از جهت عدم اقتضاء شرایط برای تربیت چنین افرادی از خداوند متعال مسألت می‌نمایم که درجات ایشان را متعالی و در این ایام که مصادف با عاشورای حسینی است ایشان را با اباعبدالله الحسین (ع) محشور و هر چه بیشتر مورد غایت حضرت رضا (ع) قرار دهد .

ادامه مطلب...